Theo cập nhật gần nhất từ Ngân hàng Nhà nước, số dư tiền gửi thanh toán của cá nhân trong hệ thống các ngân hàng thương mại Việt Nam liên tiếp có hai quý tăng khá mạnh, sau quãng đi ngang trước đó.
Cụ thể, thống kê năm 2018 cho thấy, tổng số dư tiền gửi thanh toán của cá nhân ở mức 349.349 tỷ đồng trong quý 1, nhích lên 353.000 tỷ đồng đến quý 2, giảm xuống 347.658 tỷ đồng cuối quý 3.
Nhưng ngay sau đó hệ thống có hai quý liên tiếp ghi nhận tổng số dư tiền gửi thanh toán của cá nhân tăng mạnh, đạt 379.838 tỷ đồng cuối quý 4/2018 và chính thức vượt mốc 400.000 tỷ đến cuối quý 1/2019 với 408.766 tỷ đồng.
Đây là quy mô nguồn vốn lớn, nằm ở tài khoản thanh toán cá nhân với lãi suất không kỳ hạn gần như không đáng kể (nhiều ngân hàng chỉ áp 0,1%/năm). Nguồn vốn lớn, chi phí lãi suất trả không đáng kể, nhưng trở thành nguồn lực cho các ngân hàng thương mại tranh thủ kinh doanh.
Những năm gần đây và hiện nay, hệ thống ghi nhận một số ngân hàng thương mại áp dụng chính sách miễn phí đối với nhiều loại giao dịch qua tài khoản thanh toán cá nhân, nhằm tăng thu hút nguồn lực trên.
Quy mô số dư tiền gửi trên gia tăng từ hai yếu tố: thứ nhất, số lượng tài khoản thanh toán của cá nhân không ngừng tăng lên; thứ hai, số dư bình quân mà các chủ tài khoản duy trì trên tài khoản cũng tăng lên khá nhanh.
Cập nhật từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, từ cuối năm 2017 đến giữa năm 2018, tổng số tài khoản tiền gửi thanh toán của cá nhân chỉ xoay quanh mốc 70 triệu tài khoản, nhưng từ quý 3/2018 đến quý 1/2019 đã tăng mạnh lên và đạt 81,366 triệu tài khoản.
Tính theo hệ thống dữ liệu trên, cuối quý 4/2017 bình quân số dư tiền gửi để ở tài khoản thanh toán của cá nhân ở mức 4,704 triệu đồng/tài khoản, thì đến cuối quý 1/2019 tăng lên bình quân 5,024 triệu đồng/tài khoản.
Có một điểm được chú ý, tại Việt Nam nhiều người cùng lúc có hơn một tài khoản tại các ngân hàng. Theo đó, cấu phần của lượng tài khoản mở nhưng không hoặc ít dùng, hoặc chỉ để số dư tối thiểu theo quy định, cũng cần được tính đến.
Hồi tháng 6 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước tính toán, khi loại bỏ số trùng thì hiện có khoảng 45 triệu tài khoản cá nhân. Nếu tính theo số lượng này, số tiền bình quân người Việt để trong tài khoản thanh toán sẽ lớn hơn nhiều so với mức 5,024 triệu đồng nói trên.
