Đề xuất của Facebook về việc tung ra một loại tiền điện tử đã được chào đón với nhiều sự hoài nghi, chỉ trích. Nhớ lại phương châm ban đầu: di chuyển nhanh và phá vỡ mọi thứ. Khi các nhà nhận định đã nhanh chóng chỉ ra, việc đặt tham vọng thống trị và hồ sơ theo dõi thất thường của Facebook trong việc kiểm soát người dùng cùng với cơ sở hạ tầng quan trọng của thanh toán tài chính toàn cầu là một rủi ro lớn.
Nhưng một mối nguy hiểm nữa cần được nhấn mạnh – vấn đề mà tiền điện tử Libra đề xuất sẽ gây ra cho các nước đang phát triển, đặc biệt là các nền kinh tế mở cỡ trung bình ở châu Á với các loại tiền tệ được giao dịch dễ dàng. Đối với Facebook và các công ty đối tác của mình, việc kiểm soát người dùng là vô cùng hấp dẫn. Bởi một lẽ, Smartphone có mặt khắp nơi, ngay cả ở các nước nghèo. Tài khoản ngân hàng thì không. Thông thường, có ít hơn một nửa dân số của các nước mới nổi có tài khoản ngân hàng. Sẽ có khó khăn khi sử dụng tiền mặt để thanh toán hóa đơn hoặc gửi tiền cho người thân hay mua hàng trực tuyến hoặc chuyển tiền quốc tế cũng được coi là chi tiêu xa xỉ. Nếu thanh toán được thực hiện giữa hai điện thoại thông minh, cuộc sống sẽ trở nên dễ dàng hơn và các cơ hội thương mại mới mở ra.
Nhưng nếu đồng Libra của Facebook gia nhập thị trường, nó sẽ có lợi thế cạnh tranh rất lớn. Điều đầu tiên là, cộng đồng khổng lồ của Facebook mang lại cho nó khả năng kết nối mạng chưa từng có. Nó sẽ không chỉ thu được lượng phí giao dịch mà còn thu thập được dữ liệu của người dùng. Lợi thế của đồng Libra là hứa hẹn sẽ thực hiện các giao dịch xuyên biên giới “dễ dàng như gửi tin nhắn”. Nếu điều này có nghĩa là các giao dịch đó thực sự rẻ như gửi tin nhắn, thì đây thực sự sẽ là một bước tiến lớn so với các giao dịch chuyển tiền quốc tế khác, thường chảy qua hệ thống ngân hàng, với biên độ giao dịch ngoại hối khổng lồ.
Điều thuận lợi thứ 2 của đồng Libra là: sẽ được hỗ trợ bởi một rổ ngoại tệ lớn. Giá trị của nó sẽ không biến động thất thường như Bitcoin, vốn không có sự hỗ trợ. Không shống lại bất kỳ một loại tiền tệ nào, đồng Libra phải dao động ở một mức độ chấp nhận được vì các loại tiền tệ cơ bản thay đổi về giá trị tương đối.
Hiện tại, sự dịch chuyển rộng rãi giữa các loại tiền tệ này thường không xảy ra trên quy mô lớn, bởi vì có sự cạnh tranh đáng kể trong các giao dịch tiền tệ quốc tế và sự chênh lệch giữa tỷ giá mua và bán ngoại tệ.
Nếu Facebook cung cấp các giao dịch quốc tế ít cạnh tranh cho người dùng với cơ hội đưa tiền vào đồng Libra ổn định, thì việc đảo ngược dòng vốn và ‘dừng đột ngột’ hiện đang là một vấn đề kinh tế vĩ mô nghiêm trọng có thể dễ dàng trở thành một cuộc khủng hoảng toàn diện .
Đồng Libra đặt ra nhiều thách thức toàn cầu: đối với sự ổn định tài chính, sự an toàn của hệ thống thanh toán, cạnh tranh, dữ liệu và quyền riêng tư. Một điều chắc chắn: trong liên doanh tài chính của mình, Facebook không thể được cung cấp giao dịch miễn phí không được kiểm soát. Và trong việc đưa ra các điều luật, Jakarta cũng như New York, London và Tokyo nên tìm tiếng nói chung.
