Theo thống kê của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), có đến 9 luật và 20 thủ tục hành chính bị chi phối khi làm dự án bất động sản. Nếu làm hết quy trình này thì rất nhiều thời gian và chi phí. Tại hội nghị lấy ý kiến tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bất động sản diễn ra ngày 25-9 tại TPHCM, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nói: “khi tìm hiểu quy trình làm các dự án bất động sản càng đọc thì tôi thấy càng phức tạp, càng rối rắm. Các quy định, nghị định, thông tư… mới có quá nhiều sự khác biệt. Câu chuyện giống như con gà và quả trứng, thậm chí là đàn gà và quả trứng”.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho biết, thị trường bất động sản TPHCM đang gặp nhiều khó khăn, không phải do doanh nghiệp, không phải người tiêu dùng, mà là do cơ chế, chính sách. Đã có những dự án bị dừng vì chồng chéo luật. Tại TPHCM có 170 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa thể triển khai do vướng mắc về quy định pháp luật (trong đó có 120 dự án vướng do liên quan đến đất hỗn hợp).
Trước những mâu thuẫn mà doanh nghiệp phản ánh, ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường đề xuất giải pháp trước mắt cần làm ngay là rà soát các xung đột pháp luật để xác định quy định nào có hiệu lực thực hiện và quy định nào cần bỏ qua. Từ đó, có thể xây dựng một văn bản dưới dạng sổ tay để thống nhất hướng dẫn giải quyết các xung đột pháp luật đang tồn tại. Chính phủ cần xây dựng gấp một nghị định quy định bổ sung và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép ban hành Nghị định này. Nghị định này cần tập trung vào quy định thống nhất về trình tự, thủ tục thực hiện một dự án đầu tư.
Tại hội thảo, giải đáp những vấn đề mà doanh nghiệp quan tâm, bà Hoàng Thị Vân Anh, Vụ trưởng Vụ Chính sách và Pháp chế, Tổng cục quản lý đất đai, Bộ Tài Nguyên và Môi trường cho biết, Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Luật Đất đai vào kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá 14 dự kiến khai mạc vào 21-10 tới. Lần sửa đổi bổ sung Luật Đất đai lần này, một trong những mục tiêu mà Bộ Tài nguyên Môi trường đề cập trong Luật là giải quyết những nội dung chưa đồng bộ thống nhất giữa Luật Đất đai với các bộ luật khác liên quan.
Các địa phương còn lo ngại đất công phải đấu giá nên lại đẩy văn bản Bộ Tài nguyên và Môi trường. Những trường hợp dự án vướng đất công thì phải phù hợp theo từng địa phương. Đơn cử như đất công xen kẽ 1 chút kênh rạch thì hoàn toàn có thể thu hồi giao cho nhà đầu tư được. Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có sửa đổi liên quan về đất công sẽ chi tiết hơn để địa phương rộng đường, tự tin quyết định. Đề cập đến việc sửa đổi Luật Xây dựng, ông Nguyễn Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Công tác phía Nam Bộ Xây dựng cho biết, việc sửa đổi Luật xây dựng lần này sẽ được cải cách theo 3 nhóm gồm cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính; đơn giản hóa, bãi bỏ các điều kiện kinh doanh; phản biện các hệ thống pháp luật, đồng bộ với các pháp luật khác.
Trong việc sửa đổi Luật Xây dựng, có thể sẽ tính tới tích hợp việc thẩm định thiết kế và cấp phép xây dựng, tiến tới có thể là có thể bỏ cấp phép xây dựng. Việc kiểm soát không có nghĩa là bỏ bước đấy, mà là thông qua các thủ tục khác, có nghĩa là đơn giản hóa các thủ tục cấp phép.
