Giữa tháng 7, nhiều chủ thẻ tín dụng được nhân viên của một ngân hàng (NH) thương mại gọi điện tư vấn cho vay tiêu dùng với lãi suất 1,69%/tháng (20,28%/năm). Tiền vay được chuyển từ thẻ tín dụng sang tài khoản thông thường nên khách hàng dễ dàng rút ra tiêu dùng mà không mất phí.
1, Né lãi cao và phí rút tiền
Cụ thể, anh Thanh (quận Phú Nhuận, TP HCM) – chủ thẻ tín dụng NH P. – được nhân viên của NH này tư vấn về chương trình hỗ trợ khách hàng vay tiền từ thẻ tín dụng với lãi suất “ưu đãi” không phải chịu lãi suất và phí cao ngất ngưởng khi rút tiền từ máy ATM (rút tiền từ thẻ tín dụng phải chịu lãi suất 47,88%/năm cộng với phí 4,4%). Theo đó, chủ thẻ chỉ cần liên hệ với tổng đài của NH yêu cầu chuyển tiền từ thẻ tín dụng đến tài khoản cá nhân đứng tên mình hoặc tài khoản mở tại NH khác, rồi rút tiền mặt để tiêu dùng. Khi đó, chủ thẻ có thể đăng ký trả góp vốn và lãi theo các kỳ hạn 12, 15, 18, 21 và 24 tháng, lãi suất 1,69%/tháng (gần 20,3%/năm), thấp hơn nhiều so với vay nóng bên ngoài hoặc từ các công ty tài chính tiêu dùng.
Từ câu chuyện NH P. chào mời chủ thẻ tín dụng vay tiêu dùng, phóng viên Báo Người Lao Động đã tìm hiểu và nhận thấy khá nhiều NH thương mại trong nước và NH nước ngoài tại Việt Nam cũng đã triển khai chương trình vay tiền từ thẻ tín dụng với mức lãi suất dao động trên dưới 2%/tháng.
Theo ông Diệp Bảo Châu, Phó Tổng Giám đốc NH TMCP Sài Gòn (SCB), thẻ tín dụng là một trong những loại hình cho vay tiêu dùng. NH thường cấp cho chủ thẻ hạn mức cho vay từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng nhưng chủ thẻ không được chuyển tiền từ thẻ tín dụng đến bất kỳ tài khoản nào khác. Khi khách hàng mua hàng hóa, dịch vụ bằng thẻ tín dụng tức là NH đã cho chủ thẻ vay tiền, đồng thời người vay đã thể hiện được mục đích sử dụng vốn. Các NH không khuyến khích khách hàng dùng thẻ để rút tiền mặt nên áp dụng mức phí đến 4%, là mức rất cao.
Một lãnh đạo của Trung tâm Thẻ NH Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) thừa nhận gần đây, có việc một số NH tăng lãi suất và phí rút tiền mặt từ thẻ tín dụng lên cao, rồi tư vấn giải ngân khoản vay từ thẻ tín dụng vào tài khoản cá nhân với những chủ thẻ cần gấp tiền mặt. Bằng cách này, chủ thẻ tín dụng vẫn rút được tiền mặt nhưng không bị tính phí như rút ở ATM, đồng thời không bị áp lực trả nợ trong 45 ngày vì số tiền vay được phân bổ trong nhiều tháng. Còn NH phát hành thẻ thì giải ngân được một khoản vay tiêu dùng với lãi suất khá cao (trên 20%/năm).
2, Sẽ kiểm tra, chấn chỉnh
Thực tế cho thấy, người cần vay tiêu dùng tín chấp thường phải chứng minh việc làm, thu nhập ổn định, năng lực tài chính trả góp hằng tháng… mới được các NH chấp nhận cho vay. Thế nhưng, phần lớn người vay không đáp ứng đủ điều kiện này nên vài năm gần đây, họ lách luật bằng cách mở thẻ tín dụng, sau đó thanh toán khống số tiền mua hàng hóa, dịch vụ… nhưng thực chất là rút tiền mặt từ các cửa hàng để tiêu xài rồi trả lại cho NH sau 45 ngày theo quy định. Tuy nhiên, gần đây NH nhà nước siết chặt hoạt động này nên một số NH mới lách luật, tư vấn chuyển tiền từ thẻ tín dụng vào tài khoản cá nhân, vừa đáp ứng được nhu cầu tiền mặt của chủ thẻ, còn NH giải ngân được khoản vay với lãi suất cao, đóng góp vào tăng trưởng tín dụng của NH.
Tổng giám đốc một NH có trụ sở ở Hà Nội đánh giá: “Việc NH chuyển tiền thẻ tín dụng vào tài khoản cá nhân để chủ thẻ rút tiền mặt là một hình thức cho vay thiếu minh mạch. Vì chủ thẻ rút tiền rồi sử dụng vào mục đích gì NH không thể biết được. Hình thức này không phù hợp với chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ”.
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NH Nhà nước), khẳng định việc NH thương mại chuyển tiền từ thẻ tín dụng vào tài khoản cá nhân là không đúng với quy định hiện nay. Vì về nguyên tắc, thẻ tín dụng chỉ để thanh toán hoặc rút tiền tại máy ATM. Tuy nhiên, việc rút tiền mặt không được khuyến khích. Việc một số NH thương mại mời gọi người dân mở thẻ tín dụng, phê duyệt hạn mức cho vay rồi chuyển hạn mức đó vào tài khoản cá nhân thay thế cho việc phê duyệt một khoản vay thông thường, làm méo mó thị trường. “Trước thông tin phản ánh từ báo chí, NH Nhà nước sẽ tiến hành rà soát, kiểm tra hoạt động của các NH thương mại liên quan đến thẻ tín dụng để chấn chỉnh hình thức cho vay này” – ông Hùng nói.
